Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2021
Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2021
#69 Τζιόρτζιο Αγκάμπεν: "Καθεστώς εξαίρεσης και καθεστώς έκτακτης ανάγκης"
«Καθεστώς εξαίρεσης και καθεστώς έκτακτης ανάγκης», του Τζιόρτζιο Αγκάμπεν
Μετάφραση άρθρου από το quodlibet.it
Του «Ιδεογράφου»
Καθεστώς εξαίρεσης και καθεστώς έκτακτης ανάγκης
Ένας νομικός τον οποίον κάποτε εκτιμούσα, σ' ένα άρθρο πρόσφατα δημοσιευμένο σε μια φιλοκυβερνητική εφημερίδα, προσπαθεί να δικαιολογήσει με νομικίστικα επιχειρήματα το καθεστώς εξαίρεσης που για άλλη μια φορά κήρυξε το κράτος. Ξαναπιάνοντας, χωρίς να το ομολογεί, την σμιτιανή διάκριση ανάμεσα στην εντεταλμένη δικτατορία, η οποία έχει σκοπό να διατηρήσει ή να αποκαταστήσει το ισχύον καθεστώς, και στην κυριαρχική δικτατορία που στοχεύει αντιθέτως να εγκαθιδρύσει μια νέα τάξη, ο νομικός αυτός κάνει διάκριση μεταξύ εξαίρεσης και έκτακτης ανάγκης (ή όπως θα ήταν ακριβέστερο, μεταξύ κατάστασης εξαίρεσης και κατάστασης έκτακτης ανάγκης).
Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2021
Μικρά της Ιστορίας XVΙ (Η συνάντηση Γλέζου και Τσε Γκουεβάρα)
Όταν ο Γλέζος συνάντησε τον Τσε
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΓΛΕΖΟΥ ΜΕ ΤΟΝ
ΕΡΝΕΣΤΟ ΓΚΕΒΑΡΑ
Αρχές 1963. Ο Μανώλης Γλέζος έχει αποφυλακιστεί, αφού έχει εκλεγεί με την ΕΔΑ στο ελληνικό κοινοβούλιο. Λαμβάνει μια πρόσκληση από την ηγεσία της νεαρής επαναστατικής Κούβας. Συμμετέχει σε διεθνή συνάντηση αλληλεγγύης στην Αβάνα. Κατά την ολιγοήμερη παραμονή του εκτός από την συνάντηση με τον Φιντέλ και την υπόλοιπη ηγεσία της επαναστατικής κυβέρνησης εκδηλώνει το ενδιαφέρον να τον γνωρίσει ο νεαρός υπουργός Οικονομικών και Βιομηχανίας, Ερνέστο Γκεβάρα. Μεταβαίνει στο υπουργείο όπου είχε προγραμματιστεί μια συνάντηση περίπου 40 λεπτών.
Παρασκευή 5 Νοεμβρίου 2021
#68 Το κουμπί του Κιμ και τα κουμπιά των άλλων
Το κουμπί του Κιμ και τα κουμπιά των άλλων
Η Βόρεια Κορέα έχει μια ιδιαιτερότητα που δεν είναι ευρέως γνωστή. Παραλίγο να αποτελέσει τη δεύτερη χώρα που θα δεχόταν ατομική επίθεση από τις ΗΠΑ. Αυτή ήταν η εισήγηση του επικεφαλής της Αμερικάνικης επέμβασης στην κορεατική χερσόνησο το 1950 Ντάγκλας Μακ Άρθουρ, όταν ο κινέζικος στρατός (μαζί με τους κορεάτες κομμουνιστές) παρατρίχα να τους πετάξει εντελώς έξω. Η πρόταση απορρίφτηκε, γιατί η Σοβιετική Ένωση είχε πλέον κι αυτή τη βόμβα. Αλλιώς η Πιονγκ Γιανγκ ίσως να είχε καεί ολοσχερώς, σαν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021
#67 Βιβλίο: "Η Αφηγήτρια Ταινιών" του Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ
"Η Αφηγήτρια ταινιών", Του Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ
(La Contadora de películas, Hernán Rivera Letelier, Χιλή 2009)
Του Μιχάλη Παπαχατζάκη
Αναδημοσίευση άρθρου από την Α.Λ.Αν.Η
Ο Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ εργάστηκε (όπως αναφέρεται σε βιογραφικό του σημείωμα) τριάντα χρόνια στα ορυχεία της ερήμου Ατακάμα στην Βόρεια Χιλή. Όχι απαραίτητα σαν εργάτης, σίγουρα όχι ως στέλεχος σε κάποιο γραφείο για να έχει από μακριά επαφή στον άγνωστο για πολλούς λογοτέχνες κόσμο της χειρωνακτικής εργασίας, σε κάθε περίπτωση όμως ήταν κοντά στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση των εργατών. Άλλωστε τελειώσε τις μαθητικές σπουδές του αργότερα από το συνηθισμένο, σε νυχτερινό σχολείο. Την περισσότερη ζωή του την πέρασε στους οικισμούς που χτίστηκαν ειδικά για τα ορυχεία νιτρικών αλάτων και σήμερα ζει (γεννήθηκε το 1950) με την γυναίκα του και τα παιδιά τους στην ίδια περιοχή, στην πόλη Αντοφαγκάστα του μισού εκατομμυρίου. Οι οικισμοί αυτοί, παραγκουπόλεις στην πλειονότητά τους, έφτασαν τους τριακόσιους σε αριθμό κάποια στιγμή, μέχρι τα ορυχεία να κλείσουν μετά που γερμανοί επιστήμονες [1] εφυήραν τα συνθετικά νιτρικά άλατα. Σήμερα απομένει ένας μόνο τέτοιος οικισμός. «Είμαστε εκείνοι που δεν μπορούν πλέον να περιπλανηθούν στους δρόμους της παιδικής μας ηλικίας- επειδή αυτοί δεν υπάρχουν πια.», όπως δήλωσε ο ίδιος σε μια ομιλία του [2].
Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2021
#66 Λογοτεχνική Άσκηση IV (μικροδιήγημα)
"Κόκκινος ποταμός".
"Λογοτεχνική άσκηση IV" (μικροδιήγημα)
του «Ιδεογράφου»
Κόκκινος ποταμός (μικροδιήγημα)
Στις τέσσερις περίπου το πρωΐ με φέρανε να σταθώ σε αυτήν την μακριά ουρά που είχε σχηματιστεί-σαν φίδι-μπροστά από την βαριά δρύινη πόρτα που έβλεπα πέρα στο βάθος. Ήταν αμέτρητοι οι άνθρωποι που επίσης περίμεναν, άνθρωποι όλων των ηλικιών, κυρίως γέροι αλλά είχε και μωρά, πάντως κανείς δεν είχε όρεξη για κουβέντα. Όλοι αμίλητοι, σκυθρωποί. Άλλωστε και εγώ ήμουν τύφλα στο μεθύσι. Συν τοις άλλοις πονούσε όλο το κορμί μου. Ακόμα και η ανάσα μού έβγαινε με κόπο, σαν κάποιος να είχε κρεμάσει μια σιδερένια πλάκα στο στήθος μου. Δεν ένιωθα καλά.
Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2021
#65 Τζιόρτζιο Αγκάμπεν: "Δυο άθλιες λέξεις"
«Δυο άθλιες λέξεις», του Τζιόρτζιο Αγκάμπεν
Μετάφραση άρθρου από το quodlibet.it
Του «Ιδεογράφου»
Δυο άθλιες λέξεις
Στις αντιπαραθέσεις κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης εμφανίστηκαν δυο άθλιες λέξεις, που είχανε εμφανέστατα τον μοναδικό σκοπό να διαλύσουν εκείνους που, μπροστά στον φόβο που είχε παραλύσει τους εγκεφάλους, επέμεναν ακόμα να σκέφτονται: «αρνητής», «συνωμοσιολογία».
Τετάρτη 1 Σεπτεμβρίου 2021
#64 Βιβλίο: "Τα παιδιά της ζωής" του Π.Π.Παζολίνι
"Τα παιδιά της ζωής", του Πιερ Πάολο Παζολίνι
Τα "Παιδιά
της Ζωής" (Ragazzi di Vita) του Πιέρ Πάολο Παζολίνι θα μπορούσαν, αντί
για βιβλίο, να ήταν μια ταινία- ίσως και ρεπορτάζ. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη
φορά στην Ιταλία το 1955 (η συγγραφή του άρχισε το 1950) και στην Ελλάδα το
1993 από τις εκδόσεις Οδυσσέας και μετάφραση του Βαγγέλη Ηλιόπουλου.
Τρίτη 24 Αυγούστου 2021
#63 Τζιόρτζιο Αγκάμπεν "Για τους καιρούς που έρχονται"
«Για τους καιρούς που έρχονται», του Τζιόρτζιο Αγκάμπεν
Μετάφραση άρθρου από το quodlibet.it
Του «Ιδεογράφου»
Για τους καιρούς που έρχονται
Αυτό που σήμερα συμβαίνει σε πλανητική κλίμακα είναι βεβαίως το τέλος ενός κόσμου. Αλλά όχι (όπως για αυτούς που προσπαθούν να το διαχειριστούν βάσει των δικών τους συμφερόντων) με την έννοια ενός περάσματος σε έναν κόσμο περισσότερο προσαρμοσμένο στις νέες ανάγκες των ανθρώπινων κοινωνιών. Δύει η εποχή των φιλελεύθερων αστικών δημοκρατιών, με τα δικαιώματα τους, τα συντάγματά τους και τα κοινοβούλιά τους· όμως, πέρα από το νομικό περίβλημα, σίγουρα όχι αμελητέο, αυτό που τελειώνει είναι πρώτα απ' όλα ο κόσμος που ξεκίνησε με τη βιομηχανική επανάσταση και αναπτύχθηκε μέχρι τους δύο (ή τρεις) παγκόσμιους πολέμους και τους ολοκληρωτισμούς- τυραννικούς ή δημοκρατικούς- που τους συνόδευσαν.
Κυριακή 1 Αυγούστου 2021
#62 Τζιόρτζιο Αγκάμπεν: "Η αυθαιρεσία και η αναγκαιότητα"
«Η αυθαιρεσία και η αναγκαιότητα», του Τζιόρτζιο Αγκάμπεν
Μετάφραση άρθρου από το quodlibet.it
Του «Ιδεογράφου»
Κυριακή 25 Ιουλίου 2021
#61 Τζιόρτζιο Αγκάμπεν: "Πολίτες δεύτερης κατηγορίας"
«Πολίτες
δεύτερης κατηγορίας», του Τζιόρτζιο Αγκάμπεν
Μετάφραση άρθρου από το quodlibet.it
Του «Ιδεογράφου»
Τρίτη 13 Ιουλίου 2021
#60 Μικρά της Ιστορίας XV (Η δίκη του Κόλπου των Χοίρων)
Η δίκη στο Παλαί ντε Σπόρ της Αβάνας
Ένα πολιτικό αριστούργημα του Φιντέλ Κάστρο
Παρασκευή 18 Ιουνίου 2021
#59 Είπαν: Ζοζέ Σαραμάγκου, για την ευτυχία
Ο Ζοζέ Σαραμάγκου για την ευτυχία
Ρώτησαν το 2001 σε μια συνέντευξη [1] τον Ζοζέ Σαραμάγκου (πέθανε σαν σήμερα, στις 18 Ιούνη 2010) τί γνώμη έχει για την ευτυχία. Απάντησε:
Σάββατο 12 Ιουνίου 2021
#58 Ταινία: "Sorry, we missed you", του Κεν Λόουτς
Sorry we missed you
Εικόνες
της οικονομικής κρίσης
Θέλει κάποιος να καταλάβει σε εκατό λεπτά πως ζει ο άγγλος λευκός άνθρωπος του μεροκάματου στην Αγγλία; Ας δει αυτήν την ταινία. Το «Sorry, we missed you» του Κεν Λόουτς, το οποίο είναι και το τελευταίο ως τώρα φιλμ του άγγλου σκηνοθέτη (2019). Αυτή είναι η μια όψη.
Πέμπτη 10 Ιουνίου 2021
#57 Πρόσωπα: Χουλιάν Γκριμάου και Αλεχάντρο Ρεβόγιο
Αλεχάντρο Ρεβόγιο και Χουλιάν Γκριμάου
Η συνάντηση δυο διαφορετικών ανθρώπων
του «Ιδεογράφου»
Ο Αλεχάντρο Ρεβόγιο Άλβαρεζ Αμαντί
Τρίτη 1 Ιουνίου 2021
#56 Λογοτεχνική Άσκηση ΙΙΙ (μικροδιήγημα)
"Η αναγνώστρια μικρών βιβλίων".
Λογοτεχνική "άσκηση" ΙΙΙ (σε τρία πρόσωπα)
του «Ιδεογράφου»
Κυριακή 9 Μαΐου 2021
#55 Συνθηματολογία IV (Τα συνθήματα του Ράιχσταγκ)
Συνθηματολογία ΙV
Επιστήμη παρατήρησης και αποτύπωσης
Φώτο. Σοβιετικός στρατιώτης γράφει το όνομά του στους τοίχους του Ράιχσταγκ
Δευτέρα 19 Απριλίου 2021
#54 Μικρά της Ιστορίας XIV (Η διάσημη φωτογραφία του Γκέττου της Βαρσοβίας)
Όλα τα πρόσωπα μια διάσημης φωτογραφίας
Πέμπτη 8 Απριλίου 2021
#53 Προς αναθεώρηση και η Συνθήκη του Μοντρέ;
Προς αναθεώρηση και η Συνθήκη του Μοντρέ;
Τακτικισμοί και τυχοδιωκτισμοί σε ένα νέο διεθνές τοπίο
Του "Ιδεογράφου"
Η Συνθήκη του Μοντρέ το 1936 επιτρέπει στην Τουρκία να στρατιωτικοποιεί τα στενά που συνδέουν την Μαύρη Θάλασσα και το Αιγαίο, δηλαδή τα Δαρδανέλια, την Προποντίδα και τον Βόσπορο (όπως και στην Ελλάδα-αντίστοιχα-τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη) και ορίζει το καθεστώς διέλευσης από αυτά: ανεμπόδιστη εμπορική ναυσιπλοΐα και υπό όρους η πολεμική. Πιο συγκεκριμένα, άφηνε το δικαίωμα στις παρευξείνιες χώρες (βασικά στην ΕΣΣΔ) να διέρχονται πολεμικά τους μέχρι 15.000 τόνων και συγκεκριμένου αριθμού, με προειδοποίηση μιας βδομάδας, και στις υπόλοιπες (Αγγλία, ΗΠΑ, Γαλλία κλπ) ακόμα λιγότερα και μικρότερα και με προειδοποίηση δυο βδομάδων. Υπάρχει ρητή αναφορά ολικής απαγόρευσης στα αεροπλανοφόρα. Η Συνθήκη του Μοντρέ όρισε άλλο καθεστώς στα στενά από την πλήρη αποστρατικοποίηση που προέβλεπε η Συνθήκη της Λωζάννης του 1923.
Κυριακή 4 Απριλίου 2021
#52 Δυο απίθανες πολεμικές ιστορίες
Ο "Αβύθιστος Σαμ" και ο "Στρατιώτης Τριών Στρατών"
Δυο απίθανες ιστορίες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
Του "Ιδεογράφου"
Κυριακή 21 Μαρτίου 2021
#51 Ματιές στο 1821 (Τρίτη)
Ματιές στο 1821
μέρος Γ
Του "Ιδεογράφου"
Τρίτη Ματιά: Οι "Λόρδοι Κόχραν, μια πτυχή των εθνικοαπελευθερωτικών επαναστάσεων
Πέμπτη 18 Μαρτίου 2021
#50 "Οι συμμαθητές"
Οι Συμμαθητές
Πιν. Γουίλλιαμ Χόλμπρουκ Μπήαρντ "Σχολικοί Κανόνες",1887 |
Μια μέρα η κυρία Κατερίνα ρώτησε τα παιδιά της τάξης στο χωριό ποιον θεωρούνε φίλο τους. Πρώτος απάντησε ο Κούλης:
Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021
#49 Η πολιτική ως τοπολογία
Η πολιτική ως τοπολογία
Σημειώσεις πάνω στο βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη "Μετά"
Μπέντζαμιν Λονγκ "Πέντε όρθιοι άνθρωποι" |
Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2021
#48 Ματιές στο 1821 (Δεύτερη)
Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2021
#47 Πρόσωπα: Φραγκλίνος Ρούζβελτ
Φραγκλίνος Ρούζβελτ
Η σημαντικότερη πολιτική προσωπικότητα της ιστορίας των ΗΠΑ
Ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ γεννήθηκε στις 31/1/1882. Ο Ρούζβελτ ήταν ένας, αν όχι ο πιο πραγματιστής αστός πολιτικός του 20ου αιώνα.
Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2021
#46 Ματιές στο 1821 (Πρώτη)
Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2021
#45 Μικρά της Ιστορίας XIΙΙ (Το καθυστερημένο τέλος ενός εγκληματία πολέμου)
Εγκλήματα και (αργοπορημένη) τιμωρία
Η δικαιοσύνη είναι σαν ένα τραίνο που έρχεται πάντα με καθυστέρηση.
(Γιεβγκένι Γιεφτουσένκο)
Ήδη πριν ακόμα τελειώσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος τέθηκε απ' τους Συμμάχους το ζήτημα της απόδοσης δικαιοσύνης για τα ναζιστικά εγκλήματα. Δεν είναι αντικείμενο του παρόντος κειμένου η ανάλυση των απόψεων που εκφράστηκαν πάνω σ' αυτό, όμως η πραγματικότητα έδειξε ότι οι διακηρύξεις έμειναν στα παχιά λόγια: πάρα πολλοί από τους ναζί την γλύτωσαν. Ένα μέρος αυτών (σκανδαλωδώς) αθωώθηκε, ένα άλλο μέρος εξέτισε ελαφρές ποινές και κάποιοι άλλοι καταδικάστηκαν, μεν, σε θάνατο, αλλά στην πορεία έλαβαν χάρη. Ένας από τους τελευταίους ήταν ο Γιοακίμ Πάιπερ. Καταδικάστηκε σε θάνατο, αφέθηκε ελεύθερος και τελικά η δικαιοσύνη ήρθε πολύ αργότερα, σαν αργοπορημένο τραίνο-όπως θα έλεγε ο Γιεβγκένι Γιεφτουσένκο,-από κει που δεν το περίμενε.
Παρασκευή 1 Ιανουαρίου 2021
#44 Επέτειος κουβανέζικης Επανάστασης
Επέτειος κουβανέζικης επανάστασης
Του "Ιδεογράφου"
Σαν σήμερα, 1/1/1959, ο δικτάτορας Φουλγκένσιο Μπατίστα εγκατέλειπε την χώρα για το Μαϊάμι των ΗΠΑ, μαζί με όλο τον χρυσό, και οι αντάρτες έμπαιναν στην Αβάνα. Ελάχιστοι εκείνη την στιγμή μπορούσαν να προβλέψουν πόσο τεράστιο αντίκτυπο θα είχε αυτό το γεγονός, όχι μόνο στην κουβανέζικη ή γενικότερα λατινοαμερικάνικη πολιτική σκηνή, αλλά και στην παγκόσμια. Για αυτό και οι ρεπόρτερ των αμερικάνικων ΜΜΕ αφιέρωναν αμήχανα πρωτοσέλιδα (φώτο) και άρθρα για τον Κάστρο. Ήταν "καλός"; ήταν "κακός" (δηλαδή "κόκκινος"); Αναγνώρισαν πρώτοι (εκεί είναι η ειρωνεία) το επαναστατικό καθεστώς αυτοί που ένα μόλις χρόνο μετά έγιναν οι χειρότεροι πολέμιοί του, που το κυνήγησαν και κυνηγούν ανελέητα. Γιατί αυτό που έκανε η Κούβα ήταν αδιανόητο: βγήκε από το στόμα του λύκου και όχι απλώς βγήκε, αλλά άρχισε να του πετάει και πέτρες.