"Για την Λογοτεχνία και τη Τέχνη", του Λένιν- ΕΣΣΔ (διάφορες χρονολογίες)
Του "Ιδεογράφου"
Το παρόν βιβλίο είναι μια σύνθεση μικρών άρθρων του Λένιν και αλληλογραφίας του με διανοούμενους (κυρίως με τον Μαξίμ Γκόρκυ) όπου γίνεται αναφορά στη λογοτεχνία, χωρίς να αποτελεί η ίδια το αντικείμενο των άρθρων. Είναι άρθρα λοιπόν που αφορούν κ α ι τη λογοτεχνία (κυρίως). Από τα άρθρα αυτά μπορεί να βγει ένα συμπέρασμα: πόσο καθοριστική ήταν η επίδραση της ρωσσικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα στην σοσιαλιστική επανάσταση του 1917.
[Τον κομμουνισμό μπορούμε να τον χτίσουμε μονάχα με τις βάσεις του συνόλου των γνώσεων, οργανισμών και θεσμών, μονάχα με τη χρησιμοποίηση του αποθέματος των ανθρώπινων δυνάμεων και μέσων, που μας άφησε η παλιά κοινωνία."] (σελ.166, από τον λόγο του στο ΙΙΙ πανρωσικό συνέδριο της κομμουνιστικής νεολαίας το 1920)
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, σε συνθήκες απόλυτης πνευματικής και πολιτικής καταπίεσης από τον τσαρισμό, σε συνθήκες οικονομικοπολιτικές σχεδόν φεουδαρχικές, όπου η δουλοπαροικία ήταν μια βασική παραγωγική σχέση, και όπου εκδηλώθηκαν τα πρώτα επαναστατικά σκιρτήματα, αναπτύχθηκε μια θαυμάσια λογοτεχνία η οποία απέκτησε παγκόσμια εμβέλεια: Ο Γκογκόλ, ο Ντοστογιέφσκη, ο Τολστόι, ο Γκόρκυ, ο Τσερνισέφσκη, ο Σαλτύκωφ-Στσεντίν και πολλοί άλλοι. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών ήταν ότι το καλλιτεχνικό τους έργο "πέτυχε να μας μεταδώσει με ασυνήθιστη δύναμη τις διαθέσεις μεγάλων μαζών που στέναζαν κάτω από το σημερινό σύστημα, απεικονίζοντας την κατάστασή τους και εκφράζοντας τα αυθόρμητα αισθήματα διαμαρτυρίας και οργής" (σελ. 58, νεκρολογία για τον Τολστόι). Ειδικά οι δυο τελευταίοι, όχι απλά έδωσαν μια εξαιρετική εικόνα του ρωσσικού λαού (όπως έκανε με μοναδικό τρόπο ο Τολστόι), αλλά κατέκριναν και αποκάλυψαν την υποκρισία και των όποιων μεταρρυθμιστικών κινήσεων του τσαρικού καθεστώτος. Προχώρησαν λίγο παραπέρα δηλαδή. Κανείς απ' αυτούς δεν ήταν μπολσεβίκος (ο Γκόρκυ μια ήταν μια δεν ήταν), όμως κατά τον Λένιν, έκαναν δουλειά πολλών μπολσεβίκων διαπαιδαγωγώντας με την πέννα τους έναν λαό στην πλειοψηφία του αγράμματο κι αμόρφωτο, έναν λαό που δεν είχε επαφή και με όσα συνέβαιναν στην ίδια του τη χώρα.
Έτσι, προκύπτει ένα συμπέρασμα: ένας συγγραφέας δεν έχει μόνο σημασία τί γράφει, αλλά και για ποιον γράφει. Ποιο κοινό, δηλαδή, θέλει να τον καταλάβει. Οι μπολσεβίκοι λοιπόν ήταν "τυχεροί" που η καλύτερη ρώσσικη λογοτεχνία απαντούσε: για τον λαό.
-----------
Εκδ. Αναγνωστίδη, χχ, μτφρ Αλεξ.Αυγερινού, σελ.357
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου