Ο "Μυστικός Πόλεμος" στο Λάος την περίοδο του πολέμου του Βιετναμ
Το Μονοπάτι "Χο Τσι Μινχ", οι βομβαρδισμοί, οι πράκτορες, οι Χμονγκ και τρεις κινηματογραφικές ταινίες
 |
| Αποκάλυψη Τώρα: Ο "στρατός" του συνταγματάρχη Ουώλτερ Κουρτς, μια σχεδόν πραγματική ιστορία. |
Για τον βιετναμέζο αντάρτη ο πόλεμος δεν ήταν μόνο οι ενέδρες που έστηνε στη ζούγκλα και οι επιθέσεις στα στρατόπεδα του νοτιοβιετναμέζικου και αμερικάνικου στρατού. Ήταν οι ατελείωτες ώρες συγκομιδής του ρυζιού, οι πολιτικοιδεολογικές συζητήσεις μεταξύ τους αλλά και με τους χωρικούς, τον λαό του Βιετνάμ, αλλά και ο ανεφοδιασμός σε όπλα και υλικά του μετώπου. Ειδικά το τελευταίο, αποτέλεσε μια εποποιία του αγώνα των βιετκόνγκ. Γιατί η τροφοδοσία αυτών που μάχονταν υπό πολύ σκληρές συνθήκες έναν ανώτερο τεχνολογικά αντίπαλο έπρεπε πάση θυσία να εξασφαλιστεί, για να πιάσουν τόπο οι ιδέες.
Στον πόλεμο του Βιετνάμ, τα όπλα που έστελνε η Μόσχα ξεκινούσαν από το Βλαδιβοστόκ με καράβια, ξεφορτώνονταν στη Χαιφόνγκ και διανέμονταν απ'το ελεύθερο Βόρειο Βιετνάμ στους νοτιοβιετναμέζους αντάρτες, τους γνωστούς Βιετκόνγκ, μέσω της διαδρομής "Χο τσι Μινχ", όπως αυτή ονομάστηκε από τους Αμερικάνους (η ονομασία που έδωσαν οι Βιετναμέζοι ήταν Διαδρομή Στρατηγικού Ανεφοδιασμού Τρουόνγκ Σον). Το ίδιο συνέβαινε και με τα κινέζικα όπλα που έστελνε από τα βόρεια σύνορα η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, ο βασικός τροφοδότης του Βορείου Βιετνάμ. Η διαδρομή "Χο τσι Μινχ" στην πραγματικότητα ήταν μια σειρά κακοτράχαλων δρόμων και μονοπατιών που περνούσαν από τις πυκνές ζούγκλες του Λάος και της Καμπότζης και κατέληγαν στις υπόγειες αποθήκες των βιετκόνγκ κατά μήκος του μακρόστενου Νοτίου Βιετνάμ. Το συνολικό μήκος της διαδρομής, μαζί με τα παρακλάδια για τον ανεφοδιασμό των κομμουνιστών του Λάος (Πάθετ Λάο) και της Καμπότζης (Ερυθροί Χμερ) ήταν τεράστιο, χιλιάδες χιλιόμετρα, τα οποία οι Βιετναμέζοι διέσχιζαν πεζοί ή με ποδήλατα ή με καμιόνια, ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους. Ήταν μια απίστευτα αφιλόξενη περιοχή, στην οποία πέθαναν από τις κακουχίες και την μαλάρια περισσότεροι αντάρτες από αυτούς που σκοτώθηκαν σε βομβαρδισμούς. Αποτελούσε όμως την βασική αρτηρία σε έμψυχο και άψυχο υλικό όλου του αντάρτικου κινήματος της Ινδοκίνας, και βασικά αυτού που αναμετρώνταν απευθείας με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, δηλαδή το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Βιετνάμ.
 |
| Β-52, ο "θάνατος που ψιθυρίζει" |
 |
| Αντιπολεμική εφημερίδα φαντάρων |
"Ήταν 20 Ιουλίου 1969. Καθόμουν στη σκηνή μου και παρακολουθούσα την προσγείωση των αστροναυτών στο φεγγάρι. Είδα το πρώτο βήμα του Νηλ Άρμστρονγκ στην επιφάνεια της σελήνης. Όταν άκουσα αυτή την ηλίθια φράση, "Ενα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα γιγαντιαίο άλμα για την ανθρωπότητα", έγινα θηρίο. Σκέφτηκα: Έλα εδώ και βάδισε μαζί μου για μια μέρα, κωλόπαιδο"
 |
| Αντιπολεμικό συλλαλητήριο στις ΗΠΑ. Οι διαδηλωτές κρατούν σημαίες των Βιετκόνγκ, δηλαδή του εχθρού! |
Μετά την Επίθεση του Τετ, τη βιετναμέζικη Πρωτοχρονιά του 1968, το αντιπολεμικό φρόνημα αγκάλιασε και τον στρατό των ΗΠΑ. Όσοι πήραν το χαρτί να παρουσιαστούν έβλεπαν-ή ήδη συμμετείχαν-τα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια και διαμόρφωναν συνείδηση. Χιλιάδες λιποτακτούσαν, τα ποσοστά ακόμα και στο ελίτ σώμα των πεζοναυτών ήταν πολύ μεγάλα, και όσοι δεν μπορούσαν να το κάνουν και στέλνονταν τελικά στο Βιετνάμ, στο πεδίο της μάχης έδειχναν γενική απροθυμία έως στάση. Υπάρχει μια χαρακτηριστική σκηνή της ταινίας "Αποκάλυψη Τώρα", που δείχνει μέσα στον κακό χαμό που γίνεται για την τελευταία γέφυρα πριν την Καμπότζη, μια παρέα μαύρων στρατιωτών να κάθεται στο αμπρί και να ακούει στο κασετόφωνο την κιθάρα του Τζίμι Χέντριξ, αντί να πολεμάει, και τις οβίδες να σφυρίζουν δεξιά και αριστερά πάνω από τα κεφάλια τους.
Οι εξορμήσεις στη ζούγκλα αραίωσαν πολύ. Ήταν μάταιο, οι βιετκόνγκ κρυβόταν παντού, ακόμα και κάτω από τη γη. Και αφού δεν γινόταν να καταστρέψουν τις αντάρτικες εφοδιοπομπές, άρχισαν να καταστρέφουν τη ζούγκλα που τις έκρυβε. Αποψιλώθηκαν εκατομμύρια στρέμματα τροπικού δάσους από τη χρήση χημικών ουσιών, τον περίφημο "πορτοκαλί παράγοντα" ("Agent orange"), σε μια απέλπιδα και εγκληματική προσπάθεια να αποκαλυφτούν τα περάσματα των βιετκόνγκ. Ακόμα κι έτσι, και παρά τις απίστευτες κακουχίες που τους επέβαλλε να υποστούν, η ζούγκλα προστάτεψε μέχρι τέλους αυτούς που στην πραγματικότητα την αγαπούσαν. Τους άλλους, τους πέταξε, σαν ξένα στοιχεία.
 |
| Αεροψεκασμός της ζούγκλας με χημικά. Η οικολογική καταστροφή δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί |
Ένα επίσης βασικό πρόβλημα στην πολεμική προσπάθεια των ΗΠΑ ήταν ότι τα εννιά δέκατα της διαδρομής βρισκόταν σε χώρες που οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να επέμβουν άμεσα, γιατί έτσι ο πόλεμος θα κλιμακωνόταν περαιτέρω και είναι αμφίβολο, ξεχνώντας μια στιγμή την πολιτική πλευρά του θέματος, αν θα μπορούσαν και τεχνικά να υποστηρίξουν την επέκτασή του. Κατά καιρούς στέλνονταν μικρά αποσπάσματα ειδικά εκπαιδευμένων κομάντος, οι οποίοι όμως δεν γινόταν να απομακρυνθούν από τις βάσεις τους, ούτε να δράσουν εντελώς απροκάλυπτα, οπότε κάνανε μια τρύπα στο νερό. Η δράση τους άλλωστε ήταν ασήμαντη μπροστά σε μια μεγάλη και σύνθετη πολιτικοστρατιωτική σύγκρουση, όπως ο πόλεμος της Ινδοκίνας, κι ας παρουσιάζεται διαφορετικά στα διάφορα φιλμ του αμερικάνικου κινηματογράφου.
Η τρίτη λύση που πρόκριναν οι Αμερικάνοι, που πρωτοεφαρμόστηκε πριν ακόμα αυτοί επέμβουν στρατιωτικά, ήταν η συγκρότηση και εκπαίδευση από πράκτορες της ΣΙΑ διαφόρων ντόπιων αντιαντάρτικων ομάδων. Αυτή ήταν και η μια από τις πιο βρώμικες ιστορίες του πολέμου.
Ο Βρώμικος πόλεμος
Η ανάμιξη των ΗΠΑ στο Λάος χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του '50, όταν ο Αϊζενχάουερ διατύπωσε τη Θεωρία του Ντόμινο: αν μια χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας έπεφτε στα χέρια των κομμουνιστών θα ακολουθούσε και η γειτονική της και μετά ή γειτονική της γειτονικής της κοκ, σαν τα τουβλάκια του ντόμινο που το ένα παρασύρει το άλλο. Η εκτίμηση αυτή, αν και θεωρήθηκε αργότερα υπερβολική, ήταν βάσιμη. Η επικράτηση των κομμουνιστών στην Κίνα το 1949 έφερε την επικράτηση στο (βόρειο) Βιετνάμ το 1954, αλλά και την ισχυροποίηση των αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων στην Ινδονησία, στην Μπούρμα, στην Καμπότζη, στο Νότιο Βιετνάμ, στο Λάος. Ο ιμπεριαλισμός στην περιοχή βρισκόταν σε αμυντική στάση ουσιαστικά και οι αναλύσεις της κατάστασης έφταναν μέχρι και την απώλεια της Ινδίας, αυτό ήταν το εφιαλτικότερο σενάριο.
Οι ΗΠΑ, μέχρι να επέμβουν στρατιωτικά στην περιοχή, αρχικά στήριξαν τη γαλλική αποικιοκρατία και στη συνέχεια όταν οι τελευταίοι εκδιώχτηκαν, πατρονάριζαν τα καθεστώτα-μαριονέτες στα σύνορα με το Βόρειο Βιετνάμ. Στο Λάος των τριών εκατομμυρίων κατοίκων στέλνονταν ετησίως σαράντα εκατομμύρια δολλάρια για τη σταθεροποίηση των κυβερνήσεων και την καταπολέμηση του Πάθετ Λάο (σημαίνει Γη του Λάος, ήταν το μετωπικό σχήμα των κομμουνιστών) που είχε ξεκινήσει τον ένοπλο αγώνα. Το 1955 οι μισθοί όλου του λαοτιανού στρατού πληρώνονταν από το αμερικάνικο κράτος.
 |
| Ελικόπτερο της Αιρ Αμέρικα παραδίδει υλικό στα υψίπεδα των Χμονγκ |
Ο εντοπισμός των κατάλληλων προσώπων για να υπηρετήσουν αποτελεσματικά τα σχέδια των ΗΠΑ δεν ήταν εύκολος στην Ινδοκίνα, γι αυτό και οι εκλογές βίας και νοθείας ή τα πραξικοπήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο. Επίσημα, η αμερικάνικη κυβέρνηση στήριζε στο Λάος τον πρωθυπουργό πρίγκηπα Σουβάνα Φούμα, ανεπίσημα όμως, μέσω της ΣΙΑ, είχε προσεγγίσει τον υπουργό αμύνης Φούμι Νοσαβάν, για τον οποίο απαίτησαν αυξημένες αρμοδιότητες και πολιτικό βάρος. Όμως και αυτός αποδείχτηκε λίγος στο να ανακόψει την ορμή των ανταρτών του Πάθετ Λάο, ειδικά όταν οι τελευταίοι άρχισαν να συνεργάζονται στενότερα με τους κομμουνιστές του Ανόι και της Κίνας. Εξαιτίας του αδιεξόδου που δημιουργούνταν, μετά τις εκλογές του 1960, η ΣΙΑ και το Στέητ Ντιπάρτμεντεντ έβαλαν σε εφαρμογή το "απόρρητο σχέδιο 404". Αυτό προέβλεπε την εκπαίδευση ολόκληρων φυλών της ζούγκλας (νέοι, γυναίκες, παιδιά) στον αντιαντάρτικο αγώνα από απόστρατους Αμερικάνους αξιωματικούς-πράκτορες και τον εφοδιασμό τους με χρήματα και κάθε κατάλληλο πολεμικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων και ναρκωτικών. Η επιχείρηση αυτή δεν έφτασε ποτέ στο Κονγκρέσσο για έγκριση, έγινε μυστικά. Οι λόγοι είναι προφανείς. Για τους σκοπούς του ανεφοδιασμού, η ΣΙΑ χρησιμοποίησε ή ίδρυσε εμπορικές-αεροπορικές εταιρίες στελεχωμένες με προσωπικό δικό της, σαν τη γνωστή "Αιρ Αμέρικα" [4], οι οποίες κατέληξαν τελικά να έχουν μεγαλύτερη ισχύ από τον εκεί Αμερικάνο πρέσβη που ασχολούνταν με την καθοδήγηση του επίσημου-πλην όμως αναποτελεσματικού-καθεστώτος της Βιετνάνε, της πρωτεύουσας του Λάος. Η ανάμιξη των μυστικών υπηρεσιών της Αμερικής στο Λάος ονομάστηκε αργότερα από τους δημοσιογράφους "Ο Μυστικός Πόλεμος" και παραμένει μια από τις πιο άθλιες ιστορίες της δράσης τους, παρά την προσπάθεια σχετικοποίησης και εξωραϊσμού της από παραγωγές του Χόλυγουντ, σαν την ταινία "Air America" με τον Μελ Γκίμπσον.
Η βασική εθνοτική ομάδα που εκπαιδεύτηκε ήταν οι η φυλή των Χμονγκ (ή Μέο) [5]. Αν και στην αρχή του εμφυλίου πολέμου οι Χμονγκ συμμετείχαν στο αντάρτικο της περιοχής τους που καθοδηγούσε ένα παρακλάδι του Παθετ Λαο, το "Ναέο Λάο Ισσάρα", στη δεκαετία του '60 οι Αμερικάνοι τάζοντας τους αυτονομία-αν οι τελευταίοι κερδίζαν τον πόλεμο-τους πήρανε με το μέρος τους. Φυσικά οι υποσχέσεις αυτές συνοδεύτηκαν από πολλά όπλα, πολύ όπιο και πολλά δολλάρια: μόνο το 1971 οι ΗΠΑ τους χρηματοδότησαν επίσημα (δηλαδή επρόκειτο για μέρος του συνολικού ποσού) με 284 εκατομμύρια δολλάρια. Υποτίθεται ότι η επιχείρηση έγινε μυστικά από τις κυβερνήσεις Κέννεντυ, Τζόνσον και Νίξον, όμως είναι αδύνατον να σταθεί ένας τέτοιος ισχυρισμός για κάτι που κράτησε δεκαπέντε χρόνια, απορρόφησε ασύλληπτα κονδύλια, απασχόλησε πολύ προσωπικό, ακόμα και δημοσιογράφους, και, το κερασάκι στην τούρτα, η "Αιρ Αμέρικα" ήταν αυτή που μετέφερε τον ίδιο τον Ρίτσαρντ Νίξον στην επίσκεψή του στο Λάος το 1971. Επίσημα λόγος για την ανάμιξη των μυστικών υπηρεσιών στο Λάος έγινε στο Κονγκρέσσο το 1969 από τον γερουσιαστή Φούλμπράιτ.
 |
| Αμερικάνος "σύμβουλος" με Χμονγκ αντάρτες |
Οι Χμονγκ στρατολογήθηκαν μαζικά, δηλαδή οι ΗΠΑ δεν προσεταιρίστηκαν μόνο τα πιο καθυστερημένα και αντιδραστικά στοιχεία. Δωροδόκησαν όλην την κοινότητα. Ο άτακτος στρατός τους έφτασε να αριθμεί 30.000 πολεμιστές διαφόρων ηλικιών με αρχηγό τον στρατηγό Βανγκ Πάο, της φυλής των Χμόνγκ, μια πολύ σκοτεινή προσωπικότητα. Ξέρανε τη ζούγκλα απέξω κι ανακατωτά και ο αποκλειστικός σκόπος τους ήταν να χτυπήσουν τόσο τους μαχητές του Πάθετ Λάο, όσο και τους Βιετναμέζους στην στρατηγικής σημασίας περιοχή της διαδρομής "Χο Τσι Μινχ". Ολόκληρη σχεδόν η κοινότητα έφτασε να ζει από τον πόλεμο. Εγκατέλειψε τους ορυζώνες (οι Αμερικάνοι τους προμήθευαν πλεόν με ρύζι), παράτησε τη χειροτεχνία και το εμπόριο γιατί τα λεφτά (Κιπ ή δολλάρια απευθείας) ερχόταν πια με το αεροπλάνο, ουσιαστικά η φυλή άλλαξε χαρακτήρα, έγινε πολεμική από αγροτική που ήταν.
Όταν το 1971 ο τακτικός στρατός του Βορείου Βιετνάμ αποφάσισε να τελειώνει με αυτούς και εισέβαλλε στις περιοχές τους συντρίβοντας τους, οι Χμονγκ κατάλαβαν ότι το πράγμα δεν θα τελείωνε εδώ. Άλλωστε, το Παθετ Λάο τους είχε ήδη προειδοποιήσει ότι θα τιμωρηθούν σκληρά για την στάση που κράτησαν, αποδίδοντάς τους μια-δικαιολογημένη-συλλογική ευθύνη, δεδομένου ότι ελάχιστοι κράτησαν ουδέτερη ή φιλική στάση προς το απελευθερωτικό κίνημα. Αντιθέτως, όχι μόνο δωροδοκήθηκαν από τον εχθρό αλλά διαπράξανε και φρικιαστικές κτηνωδίες [6]. Έτσι, ήδη πριν το 1975 που οι Λαοτιανοί αντάρτες κατέλαβαν την εξουσία, οι Χμονγκ κατά χιλιάδες άρχισαν να συρρέουν στην Ταϊλάνδη και στη συνέχεια κάποιοι εξ' αυτών στις ΗΠΑ για να γλιτώσουν τα αντίποινα. Όσοι απέμειναν συνέχισαν τη δράση τους, μέχρι που διαλύθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του '70. Οι ΗΠΑ δέχτηκαν κάποιον αριθμό προσφύγων Χμονγκ, αρχικά τους πιο κοντινούς του στρατηγού Βανγκ Παο (και τον ίδιο) με τις οικογένειές τους, αργότερα αρκετά περισσότερους, μια συμβολική κίνηση για να συνεχίσουν να βρίσκουν "πρόθυμους" στις ανά τον κόσμο επεμβάσεις τους. Η παρουσία τους μάλιστα αναφέρεται στην ταινία του Κλιντ Ηστγουντ "Γκραν Τορίνο". Εκεί τους δείχνει σαν μια ενωμένη καθυστερημένη φυλή που δεκαετίες μετά δεν κατάφερε να ενσωματωθεί, διατηρώντας πιστά κάποια ήθη και έθιμα που είχε στο Λάος.
Ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της επιχείρησης της ΣΙΑ στο Λάος ήταν ο Άντονυ Ποσφέπνυ ή Τόνυ Πόε (πέθανε το 2003), δυο φορές παρασημοφορημένος με το ανώτατο παράσημό της, το 1959 και το 1975, με δράση στην Κορέα, στο Θιβέτ, στην Ινδονησία, πριν σταλεί το 1961 στο Λάος. Η ιστορία του αναφέρθηκε στο βιβλίο του Ρότζερ Βάγκνερ "Shooting at the moon" [7]:
Η φωνή του Ποσφέπνυ ακουγόταν σαν κάποιος να μασάει χαλίκια.Μια μέρα παραδέχτηκε ότι έδινε ανταμοιβή στους λαοτιανούς αντάρτες του για κάθε ζευγάρι αυτιών κομμουνιστών που του φέρνανε. Παραδέχτηκε επίσης γελώντας,ότι παλούκωνε τα κεφάλια των κομμουνιστών και έβαζε τους Χμονγκ να τα πετροβολούν για να ξυπνήσει το αντικομμουνιστικό τους πάθος. Ο Ποσφέπνυ είπε ότι δυο φορές εκτόξευσε κομμένα ανθρώπινα κεφάλια από ένα αεροσκάφος πάνω στους εχθρούς στο Λάος, για να τους τρομοκρατήσει.
«Πετάγαμε πραγματικά πολύ χαμηλά, μπροστά από τα σπίτια των μπάσταρδων και εγώ πετούσα τα κεφάλια των συντρόφων τους στις αυλές τους ώστε να αναπηδήσουν και να πάνε ακριβώς μπροστά στις πόρτες τους.». Ο Ποσφέπνυ μου το είπε γελώντας το 2001 στο σπίτι του στο Σαν Φραντσίσκο. Έχοντας βάση για πολλά χρόνια στα βραχώδη υψίπεδα του Βόρειου Λάος, όπου τραυματίστηκε σοβαρά τρεις φορές, ο Ποσφέπνυ εξαγριώθηκε από τις προσπάθειες της Ουάσινγκτων να ελέγξει τις δραστηριότητές του. Γέμισε ένα σάκκο με ανθρώπινα αυτιά και τα έστειλε στην αμερικανική πρεσβεία στην πρωτεύουσα Βιετνάνε για να αποδείξει ότι οι αντάρτες του σκότωναν κομμουνιστές. Ο κλειστός σάκκος με τα αυτιά έφτασε την Παρασκευή στην πρεσβεία και όλο το Σαββατοκύριακο παρέμεινε κλειστός. Τα ανθρώπινα αυτιά περιέχουν πολύ νερό και μες στη ζέστη σαπίσανε και βρωμίσανε, και έτσι όταν η γραμματέας άνοιξε τον σάκκο τη Δευτέρα, είδε τη φρίκη και αρρώστησε. Ο Ποσφέπνυ μου είπε «Μετάνιωσα για αυτό που τις έκανα. Δεν έφταιγε σε τίποτα αυτή ». Στον Ρότζερ Βάγκνερ που εξέδωσε το βιβλίο Shooting at the Moon ,ο Ποσφέπνυ παραδέχτηκε τις φρικαλεότητες του απτόητος,με την υποσημείωση πως όλα γίνονταν για την καταπολέμηση του κομμουνισμού. «Συνήθιζα να μαζεύω αυτιά». «Είχα μια μεγάλη πράσινη πλαστική τσάντα .Έλεγα στους ανθρώπους μου να τα βάζουν εκεί και τότε τους έδινα 5.000 kip και τα έστελνα στην πρεσβεία με την αναφορά μου. Τα έστελνα μόνο μια ή δυο φορές την εβδομάδα, και οι κοπέλες στη γραμματεία αρρώσταιναν για μια βδομάδα. Τ’αυτιά φτάνανε σάπια. Ένας υπάλληλος μου είπε : “Jeez, don't ever do that again. These goddamn women don't know anything about this shit, and they throw up all over the place”.Συνέχιζα να μαζεύω αυτιά,μέχρι που μια μέρα έκανα μια επιθεώρηση στην περιοχή...και είδα εκείνο το λαοτιανό αγοράκι,που δεν ήτανε ούτε 12 χρόνων κι είχε τα αυτιά κομμένα.Κι όταν ρώτησα τι στο διάολο συμβαίνει, ένας μου απήντησε «Τόνυ, άκουσε ότι πληρώνεις για αυτιά και του τα κοψε ο πατέρας του για να πάρει τα 5.000 kip. "Αυτό με εξόργισε" είπε ο Ποσφέπνυ στον Ρότζερ Βάγκνερ. «Σ’ό,τι αφορά στα κεφάλια που πέταγα στα χωριά των εχθρών, είπε ο Ποσφέπνυ στη "Γουώλ Στρητ Τζέρναλ" ,το έκανα μόνο δύο φορές, την μια στο χωριό ενός συμμάχου μας ,που φλέρταρε με τους κομμουνιστές».Αρκετός κόσμος τον θεωρούσε διανοητικά ανισόρροπο,αποκρουστικό,μεθύστακα αλλά και ανυπότακτο αφελή όσο δούλευε για τη ΣΙΑ. Αλλά ο Ποσφέπνυ ενέπνεε αφοσίωση και θαυμασμό στους Αμερικάνους και στους Χμόνγκ που τον ήξεραν.
 |
| Φυλλάδιο για την παράδοση των Αμερικάνων |
Όμως η κεντρική ιδέα είναι αληθινή. Υπήρχαν ανεπίσημες επιχειρήσεις των ΗΠΑ σε ουδέτερο θεωρητικά έδαφος, στελεχωμένες από ανθρώπους που δεν είχαν κανένα ηθικό εκβιασμό να διαπράξουν φρικαλεότητες για να φέρουν σε πέρας την αποστολή που τους ανατέθηκε. Κάποιοι από αυτούς το παίξανε ακόμα και φύλαρχοι. Φορτωμένοι με εφόδια κάθε είδους, με απεριόριστες πιστώσεις δολλαρίων, εκατοντάδες πράκτορες στάλθηκαν στα πιο αφιλόξενα μέρη για να δώσουν υποστήριξη στα σκληρότερα καθεστώτα του κόσμου και να συμβάλλουν στην καταστροφή των αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων της Ασίας, έχοντας σαν βασικές ιδεολογικές πεποιθήσεις τον αντικομμουνισμό και το "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα". Συμπυκνωμένα: 500 κιπ το αυτί "κομμουνιστή", 5000 κιπ όλο το κεφάλι του. Η ήττα που υπέστησαν πολιτικά, ιδεολογικά και στρατιωτικά από τους φτωχούς αγρότες ήταν συντριπτική.
 |
| Ενώστε το έθνος. Όπου υπάρχει εχθρός θα τον τσακίσουμε |
Ο "αυθεντικός" Κουρτς
Ο αυθεντικός Κουρτς είναι επινόηση του πολωνού συγγραφέα Τζόζεφ Κόνραντ στο φημισμένο του μυθιστόρημα "Η Καρδιά του Σκότους" (1899). Ο Κόππολα έστησε την περσόνα που υποδύεται στην ταινία ο Μάρλον Μπράντο πάνω στον απεσταλμένο από κάποια εταιρία στο Βελγικό Κογκό, ο οποίος ανεξαρτητοποιήθηκε και έστησε γύρω του ένα σκηνικό απόλυτα όμοιο με αυτό του Συνταγματάρχη Κούρτς.
"Δε μιλάς με τον κύριο Κουρτς;" ρώτησα.
"Μ' αυτό τον άνθρωπο δε μιλάς-τον ακούς", αποφάνθηκε με ευλαβική σοβαρότητα.] (σ.90)
Η παραπάνω στιχομυθία μεταφέρεται αυτούσια στην ταινία, η οποία βασίστηκε στη νουβέλα σε βαθμό μάλιστα που ολόκληρες σκηνές της αποτελούν αντιγραφή: Το όλο σκηνικό της αδιαπέραστης παρά μόνο με πλοιάριο ζούγκλας, η επίθεση με τα βέλη και ο θάνατος του μαύρου τιμονιέρη από ακόντια. Η άφεση του πτώματος στο ποτάμι και η βύθισή του, ο τρελός στον σταθμό του Κουρτς που μαγεύτηκε, οι πάσσαλοι με τα κομμένα κεφάλια, η γραπτή αναφορά του Κουρτς προς τους προϊσταμένους του που συστήνει εξόντωση όλων στη ζούγκλα. Ο τρελός που υποδύεται ο Ντένις Χόππερ. Η ίδια η προσωπικότητα του Κουρτς, ακόμα και η εμφάνιση: ξυρισμένος γουλί όπως ο Μάρλον Μπράντο!
"Η Φρίκη! Η Φρίκη" (σ.117)
"The Horror! The Horror" που επαναλάμβανε ο συνταγματάρχης Κούρτς/Μάρλον Μπράντο. Μια αριστουργηματική ταινία λοιπόν, που βασίστηκε σ' ένα αριστουργηματικό βιβλίο.
Σημειώσεις:
[1]: Οι Κινέζοι είχαν στείλει και στρατό στο Βόρειο Βιετνάμ για να προστατεύει τις εφοδιοπομπές. Γίνεται λόγος για 150.000 άντρες.
[2]: Από το fragment grenade (χειροβομβίδα θραυσματοποίησης).
[3]: Πηγή: https://libcom.org/history/1961-1973-gi-resistance-in-the-vietnam-war
[4]: Η Αιρ Αμέρικα, σε συνεργασία με την Κοντινένταλ Αιργουέις, διέθετε 60 μεταφορικά αεροσκάφη, από μονοκινητήρια μέχρι τετρακινητήρια και πληθώρα ελικοπτέρων.
[5]: Ιστορικά οι Χμονγκ εκδιώχτηκαν απ' την Κίνα δυο αιώνες πριν και εγκαταστάθηκαν στα ανατολικά υψίπεδα του Λάος. Το όνομά τους είχε ήδη μουτζουρωθεί, εξαιτίας της συνεργασίας τους και προηγουμένως με τους Γάλλους εναντίον των Βιετμίνχ.
[6]: Ανάλογη δράση ανέπτυξαν οι φυλές που οι Γάλλοι ονόμασαν από τον πρώτο πόλεμο Μοντανιάρ (ορεσίβιοι) στα υψίπεδα του κεντρικού Νότιου Βιετνάμ, αλλά και στην Καμπότζη.
[3]: Πηγή: https://libcom.org/history/1961-1973-gi-resistance-in-the-vietnam-war
[4]: Η Αιρ Αμέρικα, σε συνεργασία με την Κοντινένταλ Αιργουέις, διέθετε 60 μεταφορικά αεροσκάφη, από μονοκινητήρια μέχρι τετρακινητήρια και πληθώρα ελικοπτέρων.
[5]: Ιστορικά οι Χμονγκ εκδιώχτηκαν απ' την Κίνα δυο αιώνες πριν και εγκαταστάθηκαν στα ανατολικά υψίπεδα του Λάος. Το όνομά τους είχε ήδη μουτζουρωθεί, εξαιτίας της συνεργασίας τους και προηγουμένως με τους Γάλλους εναντίον των Βιετμίνχ.
[6]: Ανάλογη δράση ανέπτυξαν οι φυλές που οι Γάλλοι ονόμασαν από τον πρώτο πόλεμο Μοντανιάρ (ορεσίβιοι) στα υψίπεδα του κεντρικού Νότιου Βιετνάμ, αλλά και στην Καμπότζη.
[7]:https://books.google.gr/books?id=oZ-C30_Slx8C&pg=PA311&lpg=PA311&dq=5000+kip+Oh+that+pissed+me+off+Pospheny&source=bl&ots=y5BT54uiqX&sig=c5mbglAXuMedQijv6DRo2QrfOpA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiyoLCzsPbSAhVMshQKHUiHDUEQ6AEIGjAA#v=onepage&q&f=false
%CE%B1%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/?page=4
Στοιχεία πάρθηκαν και από:
https://libcom.org/history/1961-1973-gi-resistance-in-the-vietnam-war
ΝΑΜ Η εμπειρία του Βιετνάμ, εκδ. Αλκυών 1989
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου