«Η αυθαιρεσία και η αναγκαιότητα», του Τζιόρτζιο Αγκάμπεν
Μετάφραση άρθρου από το quodlibet.it
Του «Ιδεογράφου»
Η αυθαιρεσία και η αναγκαιότητα
Το ερώτημα αν οι κυβερνήσεις εξυπηρετούνται συνειδητά απ' την πανδημία για να ανακηρύξουν ένα καθεστώς εξαίρεσης που ενισχύει τις εξουσίες τους πέρα από κάθε όριο ή αν εκείνες δεν έχουν άλλη επιλογή από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι κακά τοποθετημένο. Αυτό που σήμερα συμβαίνει, όπως σε κάθε μεγάλη ιστορική κρίση, είναι ότι αυτά τα δυο είναι αμφότερα αληθή· η χρήση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης σαν ένα στρατηγικό τέχνασμα και η αδυναμία να κυβερνήσουν διαφορετικά μέσω αυτού συμπίπτουν. Ένας ηγεμών, ενώ δρα με απόλυτα προαιρετικό τρόπο, είναι την ίδια στιγμή υποχρεωμένος στην διαρκή απόφαση για εξαιρέσεις η οποία του ορίζει σε τελική ανάλυση την φύση. Η εποχή που τώρα ζούμε είναι, δηλαδή, εκείνη στην οποία η αυθαιρεσία των εξουσιών που κυβερνούν τη Γη αποκαλύπτεται πλήρως: απ' την στιγμή που αυτές έχουν απωλέσει κάθε πιθανότητα να λάβουν μια συγκεκριμένη μορφή εντός μια αναγνωρίσιμης τυπικής τάξης, είναι υποχρεωμένες να αναστέλλουν τον νόμο και τις συνταγματικές αρχές που θα μπορούσαν να την ορίσουν. Το καθεστώς εξαίρεσης γίνεται μ' αυτήν την έννοια το κανονικό καθεστώς και εκείνος που κυβερνά δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να κυβερνήσει διαφορετικά.
Ενδεχομένως είναι δυνατό το καθεστώς εξαίρεσης τυπικά να ανακληθεί. Όμως μια κυβέρνηση "εθνικής σωτηρίας", όπως αυτή που παρουσιάζεται τώρα, στην οποία παύει κάθε αντιπολίτευση, είναι η τέλεια συνέχεια του καθεστώτος εξαίρεσης. Η διάγνωσή μας περί μιας οριστικής δύσης της εποχής των φιλελεύθερων αστικών δημοκρατιών είναι σε κάθε περίπτωση επιβεβαιωμένη. Μένει να δούμε μέχρι ποιου σημείου η αναστολή πολιτικής και η έκτακτη ανάγκη ως κυβερνητική πρακτική θα μπορέσουν να διαρκέσουν χωρίς να λάβουν μια μορφή διαφορετική από την υγειονομική τρομοκρατία πάνω στην οποία είναι μέχρι τώρα βασισμένες.
Τζιόρτζιο Αγκάμπεν 12 Φεβρουαρίου 2021
Σημειώσεις:
Η μετάφραση και η δημοσίευση του άρθρου δεν συνεπάγεται απαραίτητα συμφωνία.
Giorgio Agamben: Σύγχρονος ιταλός φιλόσοφος. Γεννήθηκε στη Ρώμη το 1942
Καθεστώς εξαίρεσης (stato d' eccezione): Όρος που χρησιμοποιεί ευρέως ο Αγκάμπεν για να περιγράψει τα κράτη που έχουν απομακρυνθεί από την έννοια του κράτους δικαίου και των ελευθεριών.
Κυβέρνηση εθνικής σωτήριας: Ο Αγκάμπεν εννοεί την κυβέρνηση Μάριο Ντράγκι (πήρε ψήφο εμπιστοσύνης στις 13/02/2021. Συγκεκριμένα έλαβε 535 ψήφους υπέρ, μόνο 56 κατά και υπήρχαν 5 αποχές), η οποία στηρίχτηκε από όλα σχεδόν τα κοινοβουλευτικά κόμματα της Ιταλίας.
Και εδώ είναι σε κάποιο σημείο υπερβολικός: δεν ασκούν την εξουσίας τους "πέρα από κάθε όριο". Πέρα από κάποια όρια, θα ήταν το σωστότερο. Πχ δεν αναβάλλουν τις εκλογές.
ΑπάντησηΔιαγραφή