Σάββατο 13 Ιουνίου 2020

#29 Σημειώσεις για τον ανταγωνισμό του ΣυΡιζΑ και του ΠαΣοΚ στον χώρο γύρω από το Κέντρο

Σημειώσεις για τον ανταγωνισμό του ΣυΡιζΑ και του ΠαΣοΚ στον χώρο γύρω από το Κέντρο

Του «Ιδεογράφου»
Δεν χωράει άλλους!
Ο Νίκος Πουλαντζάς στο άρθρο του "Οι πολιτικές μορφές του στρατιωτικού πραξικοπήματος", το οποίο γράφτηκε μόλις δυο μήνες μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Πορεία" του Συλλόγου Φοιτητών Παρισίου (κυκλοφόρησε μαζί με άλλα άρθρα του από την "Εφημερίδα των Συντακτών", σημείωνε για το πολιτικό προσωπικό της χώρας:

"Με αυτό εννοούμε τα πρόσωπα που είχαν βασική πολιτική λειτουργία μέσα στα πλαίσια του κοινοβουλευτισμού, πχ βουλευτές, ανώτερα κομματικά στελέχη, "πολιτικοί άντρες" κλπ. Όσον αφορά το ελληνικό πολιτικό προσωπικό, εκτός από το κόμμα της ΕΔΑ, ο χαρακτήρας του εξαρτάται από την εσωτερική δομή των κομμάτων: επρόκειτο όχι για κόμματα προγράμματος-χρησιμοποιώ εδώ όρους πολιτικής κοινωνιολογίας- αλλά για κόμματα εκλογικής πελατείας, πράγμα που έχει τις ρίζες του στην πολιτική υποανάπτυξη των αρχουσών τάξεων και άλλων κοινωνικών στρωμάτων στον τόπο μας.
Ξέρουμε, ως συνεπακόλουθο, τη χαμηλή ποιότητα μεγάλης μερίδας του πολιτικού προσωπικού, πχ τον χρηματισμό, τη θεώρηση της πολιτικής λειτουργίας σαν "επάγγελμα", το παιδαριώδες επίπεδο της ιδεολογίας τους κλπ. Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, είναι πολύ πιθανή η προσχώρηση πολιτικών προσώπων, ως ατόμων πλέον, στο καθεστώς, και η δημιουργία ψευτοπολιτικού "ανοίγματος" ως υποκατάστατου του λαϊκού στηρίγματος, με όλες τις παρεξηγήσεις που θα δημιουργήσει κάτι τέτοιο λόγω του πολιτικού παρελθόντος των προσώπων αυτών."

Κατ' αναλογία με τον όρο «γαλάζια πολυκατοικία» που επινόησε ο Καρατζαφέρης, ο ΣυΡιζΑ μπορεί να παρομοιαστεί με ένα διαμέρισμα-στην αντίστοιχη πολυκατοικία-που ξαφνικά γέμισε κόσμο. Αντί λοιπόν οι ιδιοκτήτες του να το επεκτείνουν, του άλλαξαν διαρρύθμιση για να βολευτούν όλοι και κυρίως τα μικρομεσαία στρώματα που προήλθαν από το ΠαΣοΚ. Οι νέοι επισκέπτες όμως παραμένουν επισκέπτες. Αυτό είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για το μέλλον του, ιδιότυπου σοσιαλδημοκρατικού πλέον, κόμματος μετά την ήττα στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019.

Στις εκλογές του Μαΐου του 2012 βγήκε ένα αποτέλεσμα διασποράς της πολιτικής εκπροσώπησης, που όμοιό του θα συναντήσουμε σε εκλογικές αναμετρήσεις της δεκαετίας του '50: Η ΝΔ έπιασε ιστορικό χαμηλό με μόλις 18,85%, ο ΣύΡιζΑ αναδείχτηκε για πρώτη φορά δεύτερη δύναμη με 16,78%, το ΠαΣοΚ συνετρίβη σε σχέση με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση παίρνοντας μόλις 13,18% (από 44%-θα υποχωρούσε στη συνέχεια ακόμα πιο πολύ), ένα νέο κόμμα της Δεξιάς, οι ΑνΕλ, πήραν 10,60%, εμφανίστηκε στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά ένα ανοικτά νεοναζιστικό κόμμα με 6,97%, το ΚΚΕ αύξησε κατά 1% τις δυνάμεις του και πήρε το αξιόλογο 8,48%, ένας ενδιάμεσος σχηματισμός μεταξύ ΠαΣοΚ και ΣυΡιζΑ που αποδείχτηκε θνησιγενής , η ΔημΑΡ, πήρε ένα τεράστιο για τα μέτρα του 6,11% (επίσης: Οικολόγοι-Πράσινοι 2,93%, ΛαΟς 2,90%, ΔηΣυ της Ντόρας Μπακογιάννη 2,55%, κλπ). Το αποτέλεσμα των εκλογών αυτών ήταν ένα σημείο καμπής στην σύγχρονη ιστορία του τόπου, γιατί σηματοδοτούσε τυπικά το τέλος της Μεταπολίτευσης και την είσοδο σε ένα πολύ ασταθές πολιτικό περιβάλλον: ένα άγνωστο περιβάλλον.
ΕΝΟΤΗΤΑ 1η: Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣυΡιζΑ στις εκλογές του Γενάρη του 2015 πήρε 2.246.064 ψήφους. Στις πρόωρες εκλογές του Σεπτέμβρη 2015, μετά την ανατροπή της απόφασης του δημοψηφίσματος και την ακόλουθη ψήφιση του 3ου Μνημονίου (μαζί με ΝΔ-ΠαΣοΚ-"Ποτάμι"), πήρε 1.925.904 ψήφους. Πόσα ήταν τα μέλη του ΣυΡιζΑ, δηλαδή αυτοί που είχαν κάποια οργανική σύνδεση με το κυβερνητικό κόμμα; Σύμφωνα με την εισήγηση του γραμματέα οργανωτικού του κόμματος Πέτρου Καραγιώργου τον Δεκέμβρη του 2015, ο ΣυΡιζΑ είχε 32.000 μέλη πριν την διάσπαση του από αυτούς που συγκρότησαν μετέπειτα τα κόμματα Λαϊκή Ενότητα και την "Πλεύση Ελευθερίας" (Ζωή Κωνσταντοπούλου). Έφυγαν τότε 6.000 μέλη και γράφτηκαν 2.000 καινούργια, δηλαδή το σύνολο έγινε 28.000 [1]. Αν κάνει κάποιος τη διαίρεση μελών και ψήφων θα φτάσει στο εντυπωσιακά μικρό ποσοστό των δυο στους εκατό που ψήφισαν ΣυΡιζΑ να είναι μέλη του κόμματος, δηλαδή δυο άνθρωποι στους εκατό υποστηρικτές είχαν μια χαλαρή ή παραπάνω σύνδεση με το κόμμα. Σήμερα δεν υπάρχουν ακόμα επίσημα στοιχεία, αλλά είναι απίθανο αυτή η αναλογία να ανατράπηκε, τώρα που η κυβερνητική εξουσία χάθηκε (η οποία αποτελεί συγκολλητικό υλικό για κάθε κυβερνών κόμμα). Αποτελεί σπάνιο φαινόμενο, ένα κόμμα που καταλαμβάνει την κυβερνητική εξουσία να μην πραγματοποιεί οργανωτική υπέρβαση και να αποκτά ως εκ τούτου απορροφητήρες των κραδασμών που προκαλεί ένα κυβερνητικό έργο, και δη έργο που απείχε έτη φωτός από την προγραμματική εκλογική του διακήρυξη. Επιπρόσθετα, η μικρή οργανωτική βάση που ούτως ή άλλως είχε ο ΣυΡιζΑ έχασε την όποια απευθείας επαφή είχε με τα λαϊκά στρώματα, μετά την ανατροπή του δημοψηφίσματος . Αυτό αποδεικνύεται και από τις  μη μαζικές συγκεντρώσεις του, την ανυπαρξία πολιτικών διαδικασιών και συνελεύσεων κλπ. Μια επαφή που δεν ξαναοικοδομείται και αυτό θα φανεί και στην αντιπολιτευτική του τακτική. 

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η: Η ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟ 2015 ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ 

Η μικρή αυτή αναλογία κάνει ασταθή την μακροπρόθεσμη παρουσία του ΣυΡιζΑ στο ρόλο του κόμματος εξουσίας. Δείχνει πολύ χαμηλή σύνδεση με τα στρώματα που τον ψήφισαν και τον στήριξαν εδώ και πάνω από μια πενταετία. Η εισροή υποστηρικτών έγινε στη βάση αφενός της διαμαρτυρίας και της αντίθεσης στις πολιτικές που ακολουθούσαν η ΝΔ και το ΠαΣοΚ και αφετέρου με βασικό πρόταγμα την συγκρότηση μιας, ας πούμε, κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας (ο Νίκος Κοτζιάς έγραψε και βιβλίο με αυτόν τον τίτλο) που θα διαπραγματευτεί την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και την ανακούφιση των λαϊκών τάξεων και των μεσαίων στρωμάτων. Δεν υπήρχε κάποια ιδεολογική σύγκλιση με τις θεωρητικές ιδεολογικές θέσεις του ΣυΡιζΑ. Οι περισσότεροι υποστηρικτές του ΣυΡιζΑ συνέχισαν να δηλώνουν (όπως φάνηκε και σε διάφορες δημοσκοπήσεις) κεντρώοι και κεντροαριστεροί. Τα ίδια τα στελέχη της κεντροαριστεράς που προσχώρησαν δεν άρθρωσαν  τίποτα διαφορετικό από έναν διαχειριστικό λόγο, απαλλαγμένο από ιδεολογικά φορτία, όπως σε γενικές γραμμές έπραξε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Προς το τέλος της θητείας της κυβέρνησης, με αφορμή την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, ενσωματώθηκαν στην κοινοβουλευτική ομάδα (και αργότερα στα ψηφοδέλτια) και καθαροί δεξιοί, δίνοντας έτσι την εντύπωση ενός κλασσικού κυβερνητικού σχήματος, βγαλμένου θαρρείς από τις εποχές του δικομματισμού ΝΔ-ΠαΣοΚ. Όμως προείχε να εξυπηρετηθεί το ΝΑΤΟ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 3η: Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΣΟΚ

Την ίδια στιγμή, την ίδια περίοδο, στις εσωκομματικές εκλογές του ΠαΣοΚ που ανέδειξαν αρχηγό τη Φώφη Γεννηματά (Ιούνιος 2015), ψηφίζουν 52.388 μέλη, ενώ στις εκλογές, τρεις μήνες αργότερα, το ΠαΣοΚ παίρνει 341.390 ψήφους. Εδώ η αναλογία είναι 15%, ποσοστό που δείχνει την οργανωτική του αντοχή, τους ακόμα ορατούς δεσμούς του με διάφορα στρώματα της κοινωνίας (διανοούμενοι, εργατική αριστοκρατία, στελέχη και υπάλληλοι του δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης, επιχειρηματίες), την ώρα που πολιτικά και ιδεολογικά έχει καταρρεύσει.

ΕΝΟΤΗΤΑ 4η: Η ΔΥΣΚΟΛΗ ΤΕΛΙΚΗ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ

Με αυτήν την έννοια, μέσα στο ΠαΣοΚ, έχει μια βάση η αισιοδοξία τους ότι μπορεί και να ανακτήσουν έναν αναβαθμισμένο (αν όχι κυρίαρχο) ρόλο στον χώρο της Κεντροαριστεράς, ο οποίος εδώ και χρόνια έχει καταληφθεί από τον ΣυΡιζΑ. Ειδικά μετά την αποπομπή Βενιζέλου, το ΠαΣοΚ δείχνει διατεθειμένο να επανεξετάσει το πως ασκεί πολιτική σήμερα. Απαλλαγμένο (τουλάχιστον προσωρινά) από ένα σημαντικό βαρίδι, το οποίο ανάγκαζε το κόμμα αυτό να απευθύνεται σε συντηρητικό ακροατήριο, πλέον η μεγάλη δεξαμενή των απογοητευμένων από τον ΣυΡιζΑ δείχνει διαθέσιμη για επαναπροσέγγιση στην ηγετική ομάδα του. Η Φώφη Γεννηματά το δήλωσε ανοικτά σε μια συνέντευξή της: «Έκρινα ότι το προφίλ του κ. Βενιζέλου δεν ταιριάζει με το μήνυμα που θέλω να στείλω στους προοδευτικούς ψηφοφόρους, στους απογοητευμένους από τον ΣΥΡΙΖΑ» [2]

ΕΝΟΤΗΤΑ 5η: Η ΤΑΥΤΙΣΗ ΚΟΜΜΑΤΟΣ-ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Ο λόγος πάλι στον Πουλαντζά ("Δημοκρατική Συμμαχία και αυταρχικό κράτος") που μιλώντας για "τους παράγοντες που αποτελούν τις ρίζες της 'αυταρχικής" μετεξέλιξης του σύγχρονου αστικού κράτους σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες", σημείωνε: 
[...] "δ) Η παρακμή του ρόλου των πολιτικών κομμάτων και η μετάθεση των πολιτικο-οργανωτικών τους λειτουργιών στην κρατική γραφειοκρατία (στον κρατικό μηχανισμό), διαδικασία που συνεπάγεται παντού την άμεση πολιτικοποίηση του κρατικού μηχανισμού, αυτό που αποκαλούμε στην Ελλάδα "μονοκομματικό κράτος", και που λαβαίνει χώρα κάτω από το προσωπείο της νέας ιδεολογίας του αστικού Κράτους, του τεχνοκρατισμού, σύγχρονου τρόπου νομιμοποίησης του αστικού Κράτους μέσω του διοικητικού του φορέα."

Μια άλλη πτυχή του ζητήματος είναι αυτή που επισήμανε ο αναλυτής της δημοσκοπικής εταιρίας "Public Issue" Γιάννης Μαυρής σε άρθρο του [3] στην ιστοσελίδα που διατηρεί: Παρά την αντίθετη πρόβλεψη στο καταστατικό (αρ.27) του ΣυΡιζΑ που αναφέρει ότι το πολύ ένα στα τέσσερα μέλη της κεντρικής επιτροπής του κόμματος μπορούν να κατέχουν κυβερνητική θέση («3. Ο ΣΥΡΙΖΑ στην περίπτωση που συμμετάσχει στη διακυβέρνηση της χώρας, διατηρεί σε κάθε περίπτωση την οργανωτική και πολιτική του αυτονομία έναντι της κυβέρνησης και του κράτους. (…) Τα στελέχη που κατέχουν αμειβόμενη κυβερνητική θέση ή αξίωμα (μέλος Υπουργικού Συμβουλίου ή μέλος ΔΣ Δημόσιου Οργανισμού / Διεθνούς Οργανισμού ή Ανεξάρτητης Αρχής / ΔΕΚΟ / ΝΠΔΔ / Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς Υπουργείων, Υφυπουργοί), δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 25% των μελών κάθε οργάνου του κόμματος.»[4]), η πραγματικότητα ήταν άλλη:
[...]Η Κεντρική Επιτροπή που εκλέχθηκε στο 2ο Συνέδριο του κόμματος, τον Οκτώβριο του 2016, αριθμεί 151 μέλη.  Από αυτά, τα 104, δηλαδή 7 στα 10 (ποσοστό 68%) ανέλαβαν στην περίοδο 2015-2019 κάποια κυβερνητική/κρατική θέση (Διαγράμματα 1 και 2). Αναλυτικότερα, με βάση τις εμφανείς ιδιότητές τους, που είναι δημόσια καταγεγραμμένες, προκύπτει ότι στα μέλη της ΚΕ του κόμματος περιλαμβάνονται: 33 Υπουργοί, Υφυπουργοί και Αναπληρωτές Υπουργοί, 6 Γενικοί Γραμματείς Υπουργείων, 8 Διευθυντές πολιτικών γραφείων Υπουργών και στελέχη του Γραφείου του Πρωθυπουργού, 5 Μέλη ΔΣ Δημοσίων Οργανισμών & Επιτροπών Δημοσίου, 5 Πρόεδροι & Αντιπρόεδροι Δημοσίων Οργανισμών, Διευθυντικά Στελέχη ΔΕΚΟ και 8 στελέχη Εταιριών του Δημοσίου, 9 Σύμβουλοι Υπουργών, 4 Διευθυντικά στελέχη της Αυτοδιοίκησης, 22 Βουλευτές και 1Ευρωβουλευτής. Ας σημειωθεί ότι 23 κυβερνητικά στελέχη διαθέτουν επίσης την βουλευτική ιδιότητα. Η επικάλυψη Κεντρικής Επιτροπής και Κοινοβουλευτικής Ομάδας (ΚΟ) είναι μεγάλη, με δεδομένο ότι το 30,5% των μελών της, σχεδόν 1 στα 3,  είναι και βουλευτές (Συνολικά, ο αριθμός των βουλευτών/ ευρωβουλευτών ανέρχεται σε 46 – Διάγραμμα 2).[...][3]

Το ζήτημα αυτό έχει επισημανθεί και από "διαφωνούντες" εντός του ΣυΡιζΑ, όπως από την "Κίνηση των 53+", που σε κείμενό της επισημαίνει:

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβερνητικό κόμμα.
Το κόμμα είναι η αδιάσπαστη συνέχεια της συλλογικής συνείδησης, ενώ η κυβέρνηση είναι μία στιγμή και μία πλευρά της πολιτικής του. Το κόμμα δεν πρέπει να έχει στραμμένο το βλέμμα προς την κυβέρνηση, αλλά προς την κοινωνία και τις ανάγκες της. Απαιτείται, λοιπόν, στροφή προς την κοινωνία, με μαζικό προσανατολισμό, με στρατηγική συγκρότησης κοινωνικών μετώπων και ανάδειξη μαζικών κοινωνικών στελεχών. Και τότε η επίδραση προς την «κυβέρνηση» θα είναι αυτονόητη και σημαντική. Γιατί έτσι δεν θα είναι ένα εξάρτημα του κράτους αλλά «κόμμα της κοινωνίας» και ειδικά εκείνου του τμήματος, που επιθυμούμε να εκπροσωπούμε. Είναι, επομένως, μεγάλο πολιτικό και στρατηγικό λάθος η μετατόπιση του κέντρου βάρους του κόμματος προς την κυβέρνηση.

    και παρακάτω:

Επιμένουμε στην άποψή μας ότι η λειτουργία του ενιαίου πολιτικού κέντρου δεν έχει τακτική μορφή. Η ΠΓ δεν έχει τακτική λειτουργία. Το ίδιο ισχύει και ακόμα περισσότερο, ως προς τη λειτουργία της Κ.Ε.. 
Στην ουσία τα όργανα έχουν πολιτικά αποδυναμωθεί και παρά τη σαφή απόφαση του 2ου συνεδρίου το κέντρο βάρους είναι σαφώς στο κυβερνητικό επιτελείο. [5]


Ο ΣυΡιζΑ και σε αυτό το θέμα αντέγραψε (και θα αντιγράψει μάλλον και περαιτέρω, όπως θα δούμε παρακάτω) πρακτικές του ΠαΣοΚ. Όχι από την αρχή, όμως αυτός ήταν και ένας από τους λόγους της ήττας του. 
Προσπάθησε να αποκτήσει όσο το δυνατόν βαθύτερη σύνδεση με το κράτος, να επιβεβαιώσει τον μετασχηματισμό του σε σταθερό κόμμα (εναλλαγής) εξουσίας, να αποκτήσει κυβερνητική εμπειρία και να αξιοποιήσει τα στελέχη που κληρονόμησε από άλλους κομματικούς χώρους (ακόμα και πρώην στελέχη της Αριστεράς που επανήλθαν για το στοίχημα της εξουσίας) στη βάση της ανάληψης της κυβερνητικής εξουσίας. Άλλωστε, ειδικά για το τελευταίο, οι γέφυρες πάντα υπήρχαν για το πέρασμα, είτε με τις συνεργασίες σε συνδικάτα και τοπική αυτοδιοίκηση, είτε λόγω της πληθώρας πρώην στελεχών της Αριστεράς ("Ανανεωτικής" και μη) που προσκολλήθηκαν στο παρελθόν στην Κεντροαριστερά (μέχρι και στην Κεντροδεξιά), τόσο στην περίοδο Παπαντρέου, όσο και στην περίοδο Σημίτη. Ακολούθησε ο ΣυΡιζΑ εμφανώς παλαιοκομματικές τακτικές και τακτικές πελατειακού κράτους (ακόμα και αν τα μεγέθη των διορισμών δεν είναι συγκρίσιμα με την εποχή της κυριαρχίας του ΠαΣοΚ και της ΝΔ), πιστεύοντας ότι αυτό και μόνο θα αποτελέσει την κόλλα μεταξύ των (χαλαρών) ψηφοφόρων και του κόμματος. Όμως έδειξαν στον κόσμο ότι η υπερψήφιση των ψηφοδελτίων του δεν προϋποθέτει ιδεολογική σύγκλιση, αλλά πάρε-δώσε και ότι σε αυτό δεν διαφέρει ως νοοτροπία με τους προηγούμενους. Η απώλεια δε της εξουσίας διαρρηγνύει τον συγκεκριμένο δεσμό που πήγε να οικοδομηθεί.

ΕΝΟΤΗΤΑ 6η Ο ΣΥΡΙΖΑ ΩΣ ΚΟΜΜΑ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Ο ΣυΡιζΑ, από την άλλη, κατόρθωσε να οικοδομήσει σχέσεις με διάφορα κέντρα εξουσίας σε ουσιαστικό και συμβολικό επίπεδο (πχ την παρουσία και εκλογή του υιού Κόκκαλη στο ευρωκοινοβούλιο). Αναγνωρίστηκε στην Ευρώπη με θεσμικό τρόπο,πχ από τη σοσιαλιστική ευρωομάδα. Κατέγραψε ένα ποσοστό όχι ιδιαίτερα χαμηλό στις Ευρωεκλογές και σχετικά υψηλό στις εκλογές (31.5%), παρά τις ευχές (των εκ δεξιών αντιπάλων του) για "στρατηγική ήττα", δηλαδή ήττα που θα τον επαναφέρει γρήγορα στα μονοψήφια ποσοστά- που είναι άλλωστε και αντίστοιχα της εσωκομματικής του οργάνωσης. Η αυτοδυναμία της ΝΔ στις εκλογές θα δημιουργήσει σημαντική πίεση από τα δεξιά στον ΣυΡιζΑ, από το ΠαΣοΚ, που απαλλαγμένο από το ρόλο παραρτήματος θα επιχειρήσει να διεκδικήσει το κομμάτι που κάποτε του ανήκε. Εκεί θα παιχτεί ένα σημαντικό μέρος του πολιτικού παιχνιδιού στον χώρο της αντιπολίτευσης. Εντούτοις, το ΠαΣοΚ δεν έχει καθόλου καλές πιθανότητες, παρά τις εγγενείς αδυναμίες του ΣυΡιζΑ που καταδείχτηκαν παραπάνω. Ουσιαστικά; Ο ιστορικός του ρόλος έχει ξεπεραστεί. Η μορφοποίηση του ΣυριζΑ σε κόμμα άσκησης νεοφιλελεύθερης πολιτικής με αριστερές ευαισθησίες σε θέματα κοινωνικών δικαιωμάτων, στην ουσία με την παραχώρηση χώρου (ακόμα και κυβερνητικού) σε διάφορες κοινωνικές ομάδες να δραστηριοποιηθούν σε ιδιαίτερα και επιμέρους θέματα (και τελικά να ενσωματωθούν), όχι. Είναι ένα σχήμα, που όπως αποδείχτηκε απορρόφησε σημαντικές κοινωνικές και ταξικές "σεισμικές δονήσεις". 


ΕΝΟΤΗΤΑ 7η Το ΠΑΣΟΚ ΩΣ ΠΡΩΗΝ ΚΟΜΜΑ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
"Δεν θέλω το Κιν.Αλ να γίνει ένα ΚΚΕ του Κέντρου", είπε σε μια ομιλία του ο Β.Βενιζέλος πριν τις εκλογές, "δηλαδή ένα κόμμα που να παλεύει για την επιβίωσή του", εξήγησε παρακάτω. Το ΚΚΕ βέβαια δεν παλεύει για την επιβίωσή του, παλεύει για να ξεπεράσει κάποια αδιέξοδά του, όμως δείχνει σταθερό και με δυναμικό που σε ένα βαθμό ανανεώνεται. Ενώ το ΠαΣοΚ όχι. Αν κάποιου κρίνεται η ύπαρξη σήμερα, είναι του ΠαΣοΚ. Κατατοπιστικός είναι ο πίνακας που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών (13/7/2019- έρευνα της Prorata). Το ΠαΣοΚ πήρε 8,10% στις εκλογές που προηγήθηκαν.
Πηγή:https://www.efsyn.gr/themata/thema-tis-efsyn/203581_epistrofi-ston-dikommatismo-kai-tis-aytodynames-kyberniseis
Από τα ποσοστά στις ηλικιακές ομάδες βλέπουμε ότι το ΠαΣοΚ είναι ένα γερασμένο κόμμα σε οπαδούς, με κυρίαρχες επαγγελματικές ομάδες τους συνταξιούχους και τους αγρότες, δηλαδή μια ανενεργή και μια υπό συρρίκνωση ομάδα (που, αν και μη ομογενής, έχει και άλλα χαρακτηριστικά: ήταν και είναι η κυρίαρχη σε ποσοστά επαγγελματική ομάδα και των νεοναζί (Για παράδειγμα, στην Κρήτη είναι γνωστό ότι οι ψήφοι της Χ.Α. στα χωριά είναι σε μεγάλο βαθμό πρώην πασοκατζίδικοι). Σε όλους μάλλον τους δήμους της Ελλάδας (δηλαδή εκεί που βρίσκεται η καρδιά της οικονομικής και πολιτικής ζωής) το ΠαΣοΚ πήρε χαμηλότερο ποσοστό από το συνολικό του αντίστοιχου νομού. Το ΠαΣοΚ περιθωριοποιείται αργά και σταθερά.
Τα στεγανά του έχουν σπάσει και προς τα δεξιά και προς τα αριστερά. Οι ξαφνικές υπουργοποιήσεις στην αυτοδύναμη κυβέρνηση της ΝΔ  των Χρυσοχοΐδη και της Μενδώνη δημιούργησαν τεράστια απαισιοδοξία και μια εικόνα που παραπέμπει σε προδιαγεγραμμένο τέλος. Τα στελέχη του ΠαΣοΚ που βρίσκονται ήδη ή κοιτάνε τον ΣυΡιζΑ, μαζί με το 11% των ψηφοφόρων του ΠαΣοΚ που μετακόμισαν εκεί μόλις ένα μήνα μετά τις ευρωεκλογές (9% στη ΝΔ), δείχνουν ότι το μέλλον προμηνύεται δυσοίωνο. Κρατιέται κοινωνικά από στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης και βουλευτές με ισχυρό δίκτυο εκλογικής πελατείας, αν και τίποτα δεν εγγυάται ότι και τα στελέχη αυτά δεν θα μεταγραφούν στον έναν ή στον άλλον. Εκεί η ΝΔ έχει προβάδισμα γιατί διαχειρίζεται αυτή πλέον το κρατικό χρήμα. Τα ΜΜΕ ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από δικούς της ανθρώπους. Και πράγματι η ΝΔ ασκεί πολύ μεγαλύτερη πίεση στο ΠαΣοΚ απ' ότι ο ΣυΡιζΑ.
Το ΠαΣοΚ δεν παράγει θεωρία. Μόνο γενικολογίες. Έχει διανοητές χαμηλού επιπέδου που δεξιίζουν κιόλας. Είναι έξω από τις εξελίξεις στην Ευρώπη (πχ το SPD της Γερμανίας παίζει με τις ΜΚΟ ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού του παιχνιδιού). Έχει "κακή" πρόσφατη ιστορία, την οποία δεν έχει καταγγείλει (δεν αρκεί να διώξεις τον Βενιζέλο). Η λογική λέει ότι το ΠαΣοΚ πρέπει να καταγγείλει την περίοδο της αρχηγίας του και συγκυβέρνησης με Σαμαρά και επίσης να πιάσει το θέμα Σημίτη-διαφθοράς για να επιχειρήσει να πείσει τόσους όσους του χρειαστούν για να αναβαθμίσει το ρόλο του. Ξέπλυμα ουσιαστικά του κάνει ο ΣυΡιζΑ, που απευθύνει εκκλήσεις συνεργασίας με το ΚινΑλ-ΠαΣοΚ. Είναι επίσης οικονομικά καταχρεωμένο κόμμα. 
Ο ΣυΡιζΑ στον αντίποδα, δέχτηκε με ανακούφιση το περυσινό αποτέλεσμα. Και ετοιμάζει με το συνέδριό του προσεχώς την μεγάλη επίθεση στο Κέντρο, ώστε να σταθεροποιηθεί κι άλλο στο ρόλο του δεύτερου κόμματος του δικομματισμού που ανασυστήνεται. Δεν είναι σίγουρο ότι θα το πετύχει, να ανοίξει σταθερούς διαύλους με το ΠαΣοΚ, όμως η πίεση που θα δεχτεί η ηγετική ομάδα του τελευταίου θα είναι μεγάλη. Μια πίεση που πάντως χαλάρωσε με τα νέα δημοσκοπικά ευρήματα της (πρώτης ; ) περιόδου του κορονοϊού, τα οποία έφερναν το κόμμα του Τσίπρα να απέχει πάνω από είκοσι ποσοστιαίες μονάδες από την ΝΔ.
Που είχε δίκιο ο Βαγγέλης Βενιζέλος στην αρχική φράση, με την αναφορά του στο ΚΚΕ; Στο ότι με το να μην έχει η Αριστερά της ιδεολογική ηγεμονία μετά το 1949, αιμορραγούσε σε στελέχη συνεχώς προς τους άλλους χώρους, ακόμα και προς τη Δεξιά (πχ ο υπουργός Θεοδωρικάκος σήμερα είναι ο πρώην γενικός γραμματέας της ΚΝΕ το 1991) . Αυτό παθαίνει το ΠαΣοΚ. Την είχε επί τρεις δεκαετίες, την έχασε. Οι αριθμοί δείχνουν αμείλικτοι. Το ίδιο και οι συνέπειες της έλλειψης προσανατολισμού στη νέα κατάσταση. Ο πολιτικός χώρος του Κέντρου σήμερα είναι τριχοτομημένος. Ο γερασμένος "φυσικός" κληρονόμος του κατέχει και το μικρότερο μέρος αυτού. Η οικονομική ύφεση που έρχεται θα δημιουργήσει νέες εδαφικές προσαρτήσεις., αδύνατον να προβλεφτούν σήμερα προς ποια κατεύθυνση.


Σημειώσεις-Πηγές:

[5]:https://commonality.gr/syriza-komma-ton-melon/ Το 2ο Συνέδριο του ΣυΡιζΑ πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβρη του 2016.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου