Ένα ανεξιχνίαστο
έγκλημα ή στοιχειώδη μαθήματα καπιταλισμού.
 |
| Ο Ενρίκο Ματτέι με τον Νάσσερ |
Άλλα "Μικρά της Ιστορίας" ΕΔΩ
Του «Ιδεογράφου»
Ο Ενρίκο
Ματτέι (αριστερά στη φωτογραφία, με τον Γκαμάλ Νάσσερ), επιχειρηματίας
χριστιανοδημοκράτης και πρώτος πρόεδρος της Ιταλικής Υπηρεσίας Υδρογοναθράκων
(ΕΝΙ-Αgip) τη δεκαετία του '50 αναζήτησε ενεργειακή διέξοδο για την Ιταλία. Οι
περιβόητες «εφτά αδερφές» (οι δυο Στάνταρ Όιλ, ΒΡ, Shell, Τοτάλ, Elf, Τέξακο)
που ήλεγχαν το 85% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου την εποχή εκείνη
διατηρούσαν ψηλά τις τιμές του αργού πετρελαίου, έχοντας συστήσει ουσιαστικά
καρτέλ, όπως καρτέλ αργότερα αποτέλεσε ο ΟΠΕΚ. Η περίοδος αυτή της Ιταλίας, που
βαφτίστηκε «Τα χρόνια της Ανασυγκρότησης» (Gli anni di riconstruzione),
ήταν πολύ κρίσιμη για το αν η χώρα θα συνέχιζε να μετράει στο διεθνές στερέωμα
ως μια (έστω δεύτερης κατηγορίας) ιμπεριαλιστική δύναμη ή θα εκφυλιζόταν σε
περιφερειακή δύναμη. H συγκυρία για το ιταλικό κεφάλαιο ήταν ευνοϊκή με την
εξής έννοια: Η βιομηχανική παραγωγή υφασμάτων και ρουχισμού με την οποία η χώρα
κατείχε υψηλή θέση διεθνώς, έμεινε σχετικά ανέπαφη κατά τη διάρκεια του
πολέμου. Η βαριά βιομηχανία μηχανημάτων, αυτοκινήτων κλπ από την πλευρά της
είχε εξελιχθεί τεχνολογικά από την πολεμική προσπάθεια και ένας από τους
κυριότερους ανταγωνιστές στην Ευρώπη, η Γερμανία (πλέον Δυτική Γερμανία) είχε
καταστραφεί ολοκληρωτικά. Επίσης το κόστος της εργατικής δύναμης ήταν χαμηλό,
σε σχέση με άλλες βιομηχανικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Η ανασυγκρότηση ήταν
φυσικά συνάρτηση και της βιομηχανικής παραγωγής, η οποία με τη σειρά της εξαρτιόταν
απόλυτα από τις τιμές του πετρελαίου.
Αρχικά ο Ματτέι κατευθύνθηκε προς στον ηγέτη της Αιγύπτου Γκαμάλ Νάσσερ από τον οποίο αγόρασε το 20% των κοιτασμάτων της κρατικής εταιρίας IEOC και στη συνέχεια έκλεισε συμφωνία και με τον Σάχη της Περσίας που ήταν δυσαρεστημένος με τους άλλους. Οι κινήσεις αυτές δεν ήταν μόνο οικονομικές· ήταν και πολιτικές. Η Ιταλία σκόπευε να ισχυροποιήσει τους δεσμούς με τις αραβικές χώρες, γενικότερα στη λεκάνη της Μεσογείου η οποία παραδοσιακά ήταν εντός των πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών της συμφερόντων. Ο Ματτέι, χαρακτηριστικά, σε επιστολή του στις 13 Δεκέμβρη του 1961 δήλωνε ότι η ΕΝΙ δεν σκοπεύει να έχει κανενός είδους συναλλαγές με το Ισραήλ, κίνηση σαφέστατα πολιτική.
Το
αποκορύφωμα των ενεργειών του ήταν η απίστευτα συμφέρουσα συμφωνία με το
κρατικό μονοπώλιο εξαγωγών της Σοβιετικής Ένωσης SNE για την παροχή τεράστιων
ποσοτήτων αργού σε τιμές πολύ κάτω από το καρτέλ. Σχεδόν κάτω από το κόστος
(dumbing). Οι Αμερικάνοι εξοργίστηκαν. Ο επικεφαλής της Στάνταρ Όιλ (ιδιωτική
εταιρία, μην ξεχνιόμαστε) ζήτησε παρέμβαση του Στέητ Ντιπάρτμεντ, ακόμα και
μετά το κλείσιμο της συμφωνίας. Ο πρεσβευτής τους στη Ρώμη άρχισε να πιέζει τη
χριστιανοδημοκρατική κυβέρνηση να ακυρώσει τη συμφωνία. Οι Νιου Γιορκ Τάιμς
έγραψαν για επιθετική ενέργεια των Ρώσσων. Η ιταλική κυβέρνηση δεν υποχώρησε
τότε.
Οι
Γάλλοι, που επίσης δεν είδαν με καλό μάτι την συμφωνία, προσπάθησαν να
σαμποτάρουν τις ενέργειές του στα πλαίσια της ΕΟΚ, ζητώντας συνολική ενεργειακή
συμφωνία για κατά προτίμηση αλγερινό αργό που τότε ήταν αποικία τους, αλλά η
πρόταση μπλοκαρίστηκε από Ιταλία και Δυτική Γερμανία.
Ο Τζων Κέννεντυ το
1962 ζήτησε να συναντηθεί με τον Ενρίκο Ματτέι. Μια βδομάδα πριν τη συνάντηση ο
Ματτέι δολοφονήθηκε, σύμφωνα με τις ενδείξεις, από μία βόμβα που τοποθετήθηκε
στο ιδιωτικό του τζετ. Τα σημάδια βομβιστικής ενέργειας ανακαλύφτηκαν πολλά
χρόνια μετά. Επίσημα, η ιταλική εισαγγελία έκλεισε το θέμα άρον-άρον θεωρώντας
την πτώση του αεροσκάφους ως ατύχημα οφειλόμενο στις κακές καιρικές συνθήκες.
Το θάψιμο της υπόθεσης χειρίστηκε προσωπικά ο επονομαζόμενος «βεελζεβούλ» της
ιταλικής πολιτικής Τζούλιο Αντρεόττι, τότε υπουργός
Αμύνης. Ένας δημοσιογράφος που ερεύνησε το θέμα επίσης εξαφανίστηκε το
1970. Το 1986 τόσο ο τότε πρωθυπουργός την περίοδο της συμφωνίας Αμιντόρε
Φανφάνι, όσο και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Μαρτίνι δήλωσαν ότι δεν
χωρά αμφιβολία ότι ο μεγιστάνας Ματτέι δολοφονήθηκε. Από ποιόν;
Η βόμβα
τοποθετήθηκε από την Μαφία μετά από εντολή της αμερικάνικης Κόζα Νόστρα που
πήρε με τη σειρά της εντολή από τις «εφτά αδερφές» και έγκριση από το Στέητ
Ντηπάρτμεντ, δηλαδή τον Κέννεντυ. Αυτή είναι η επικρατέστερη θεωρία, βάσει
ομολογιών του αρχιμαφιόζου Τομμάζο Μπουσέττα το 1994 (και του
Σαλβατόρε Ριίνα για την δολοφονία του δημοσιογράφου Μάουρο ντε Μάουρο). Μετά
από έναν χρόνο και ο ίδιος ο Κέννεντυ έπεσε θύμα δολοφονίας, με επικρατέστερη
εκδοχή ότι η εντολή δόθηκε πάλι από την Κόζα Νόστρα. Και εδώ οι εντολοδόχοι του
«εντολοδόχου» λείπουν από την εξίσωση, εκτός αν η Κόζα Νόστρα είχε φτάσει σε
τέτοιο επίπεδο πολιτικής ισχύος ώστε να δολοφονεί κατά το δοκούν προέδρους των
ΗΠΑ και μεγαλοβιομηχάνους. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ίσχυε. Άλλη θεωρία
λέει ότι ο εντολοδόχος ήταν ο Ντε Γκωλ που, πέραν των άλλων, πίστευε ότι ο
Ματτέι χρηματοδότησε την Αλγερινή Επανάσταση. Ο Ματτέι ήταν βασικός
χρηματοδότης μόνο της Χριστιανικής Δημοκρατίας (της οποίας διετέλεσε και βουλευτής),
τουλάχιστον αν μιλάει κάποιος για αποδείξεις. Η ιταλική εισαγγελία πάντως
αναγκάστηκε να ξανανοίξει τον φάκελλο Ματτέι διατάσσοντας νέα νεκροψία στα
πτώματα τόσο του ιταλού βιομηχάνου όσο και του πιλότου, ενός έμπειρου από τον
Β' παγκόσμιο πόλεμο χειριστή αεροσκαφών. Το πόρισμα που ανακοινώθηκε
παραδεχόταν ανθρωποκτονία εξαιτίας της έκρηξης βόμβας, από
άγνωστους δράστες.
Γεγονός
είναι ότι ο Ενρίκο Ματτέι βρέθηκε στη μέση ενός ακήρυχτου οικονομικού και
πολιτικού πολέμου, στην μέση ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, εκπροσωπώντας
φυσικά ένα κράτος-εκτός από μια εταιρία- και έπαιξε, για λόγους συμφέροντος του
κράτους του, με την επιθυμία της ΕΣΣΔ να ανοιχτεί στην ευρωπαϊκή αγορά, κάτι το
οποίο εκείνη πέτυχε τελικά. Είναι αξιοσημείωτο ότι ένας χριστιανοδημοκράτης έπαιξε
αρχικά τον πρώτο ρόλο σε αυτό που για τους αμερικάνους φαινόταν σαν προδοσία.
Πόσο μάλλον σε μια χώρα στην οποία δραστηριοποιούνταν το μεγαλύτερο
κομμουνιστικό κόμμα της Δυτικής Ευρώπης και υπήρχε κίνδυνος να κερδίσει τις
εκλογές. Και έφαγε το κεφάλι του. Η όχι διερεύνηση των συνθηκών του
θανάτου του παραπέμπει σε πιέσεις που δέχτηκε η ιταλική κυβέρνηση να παραμείνει
στον «σωστό» προσανατολισμό.
Ακολούθησε ο δυτικογερμανός σοσιαλδημοκράτης Βίλυ Μπραντ με
την περιβόητη «Οστπολιτίκ», δηλαδή το
πολιτικό και οικονομικό άνοιγμα προς τις χώρες της ΚΟΜΕΚΟΝ, ο οποίος είχε
τουλάχιστον καλύτερη τύχη: του φόρτωσαν ένα σκάνδαλο και τον ανάγκασαν να
παραιτηθεί. Η ζημιά όμως και εδώ είχε γίνει, έστω και προσωρινά.
Ποιος τελικά τον δολοφόνησε; Κατά μία έννοια, τον σκότωσε το αόρατο χέρι της αγοράς ,στις 27 Οκτώβρη 1962…
(φώτο) Τα
συντρίμμια του ιδιωτικού αεροσκάφους του Ενρίκο Ματτέι
|
Ορισμένες παραπομπές:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου